Foto: Pixabay
Rimokatolička crkva, protestantske i anglikanske crkve, kao i pravoslavne crkve koje su prihvatile novo računanje vremena, proslavljaju danas Božić, praznik rođenja Isusa Hrista.
Katolička crkva, kao i neke pomesne pravoslavne crkve (koje koriste novi kalendar) slave ga 25. decembra. Međutim, crkve koje koriste Julijanski kalendar slave ga 7. januara, jer po istom to odgovara 25. decembru. Božić je u mnogim državama sveta verski, ali i državni praznik.
Božić spada, zajedno sa Uskrsom i Duhovima, među tri najveća hrišćanska praznika. Božićno slavlje traje više dana. Pravoslavni bogoslužbeno odanije Praznika vrše 31. decembra/13. januara. Kod katolika Božićno vreme traje od Božića pa do praznika Svetih Triju Kraljeva.
Budući da u Novom zavetu ne stoji kada se tačno rodio Isus, prvi hrišćani nisu slavili Božić. U prvom periodu istorije hrišćanske crkve, Božić i Bogojavljenje su proslavljani u isti dan, a praznik je nazvan Epifanija. Božić je počeo da se slavi u Rimu u 4. veku (u izvorima dokazana godina 336.). Do danas nije jasno zašto se Božić slavi baš 25. decembra. Preovlađujuće mišljenje je da je Božić počeo da se slavi tog datuma zato što se u tada još uvek većinski paganskom Rimu tog dana slavilo rođenje boga Sunca Sol Invictus, pa je Crkva, želeći da potisne taj paganski praznik, tada počela da slavi rođenje Isusa Hrista koji je Božansko Sunce sa visine.
Isusovo rođenje
Prema Bibliji, Isus Hristos je Sin Božji, kojeg je rodila Djeva Marija blagodaću Svetog duha u gradu Vitlejemu. Posle Blagovesti, Marija je bila zaručnica srodnika Josifa. Car Avgust zapovedio je popisivanje stanovništva pa su Josif i Marija iz Nazareta krenuli u Vitlejem. Zbog gužvi nisu mogli naći mesto u svratištima pa su na kraju završili u pećini pastirskoj ili štali, gde se Isus rodio.
Anđeli su pastirima dojavili vest o Isusovom rođenju, pa su prvi videli dete. Posle je zvezda repatica dovela mudrace sveta tri kralja do Isusa.
Prizor u brojnim prikazima i umetničkim delima uključuje svetu porodicu, mudraca – Valtazara, Melkiora i Gašpara koji su Isusu doneli poklone – zlato, tamjan i smirnu.
Prikaz rođenja Isusa po Lukinom jevanđelju (1—2):
„U one dane izađe naredba cara Augusta da se provede popis svega sveta. Bejaše to prvi popis izvršen za vreme Kvirinijevog upravljanja Sirijom. Svi su išli na popis, svaki u svoj grad. Tako i Josif, budući da je bio iz doma i loze Davidove, uziđe iz Galileje, iz grada Nazareta, u Judeju – u grad Davidov, koji se zove Vetlajem – da se podvrgne popisu zajedno sa svojom zaručnicom Marijom koja bijaše trudna. I dok su bili onde, navršilo joj se vreme da rodi. I porodi sina svoga, prvorođenca, povi ga i položi u jasle jer za njih nije bilo mesta u svratištu.“
Nakon Božića
Naredni dani po Božiću su praznici i oni su takođe imali svoje običaje. Pravoslavni vernici drugi dan proslavljaju Sabor Presvete Bogorodice, a treći dan Božića se obeležava kao praznik Svetog Stefana, prvomučenika koji je bio kamenovan zbog svoje vere. U narednim danima će verni proslaviti Obrezanje Hristovo, a zatim Bogojavljenje. Bogojavljenje je značajno zbog toga što se prilikom krštenja Gospoda Isusa Hrista Bog javio u tri lica (Otac – glasom, Sin – kršten, a Sv. Duh u vidu goluba). Tada se vrši Vel. osveštanje vode.
