Foto: Vojvodina INFO, N.B
Fasade na pojedinim kućama iz 19.veka u centru grada na Trgu Ćire Milekića, Trgu Svetog Stefana i Žitnom trgu, zaštićenim kulturno-istorijskim celinama, propadaju i predstavljaju opasnost za prolaznike zato što njihovi vlasnici nemaju para ili neće da ih obnove.
–Naša kuća datira iz 1851.godine. Temeljnu rekonstrukciju, koja je uključivala malterisanje, promenu prozora i vrata, kao i krovne konstrukcije uradili smo pre nekoliko godina i koštala nas je više hiljada evra. Svi radovi vršeni su prema zahtevima koje je propisao Zavod za zaštitu spomenika kulture. Međutim, ima vlasnika kuća koji nisu u mogućnosti da izdvoje toliki novac za rekonstrukciju, u čemu bi im morao pomoći grad ili resorno ministarstvo, rekao nam je vlasnik kuće na Žitnom trgu.
Stanari tri mitrovačka trga slažu se u konstataciji da postoje vlasnici kuća koji iznajmljuju lokale po ceni od 1.000-2.000 evra mesečno bankama i buticima, a odbijaju da sredstva ulože u rekonstrukciju dotrajalih fasada, koje ne samo da ruže izgled centra grada, već i predstavljaju opasnost po prolaznike.
Nije retkost da padaju gromade maltera ili čitavi delovi zgrade, dok otpadanje crepova pri naletima vetra za šetače centrom grada predstavlja potencijalnu opasnost.
-Trg Ćire Milekića, Trg Svetog Stefana i Žitni trg predstavljaju zaštićene prostorno kulturno-istorijske celine od velikog značaja. Kuće su građene krajem 18. i početkom 19.veka sa elementima baroka i građanske arhitekture. Zavod poseduje projekte svih građevima na trgovima i propisuje zahteve za njhovu rekonstrukciju, koji se odnose na boju i izgled fasade, širinu prozora, kao i izgled krovne konstrukcije. Tu se naše ingerencije završavaju, jer Zavod ne raspolaže sredstvima za njihovu obnovu, kaže Ljubiša Šulaja, direktor Zavoda za zaštitu spomenika kulture u Sremskoj Mitrovici, napominjući da je dosta fasada protekle decenije ipak obnovljeno, dok se najugroženiji objekti još uvek nalaze na Žitnom trgu.
Kamen spoticanja u rešavanju ovog problema je nepostojanje posebne gradske odluke koja bi vlasnicima propisala obaveznu obnovu fasada, ali i odredila učešće grada u troškovima, kao što je slučaj sa evropskim i gradovima susednih zemalja.
Time su vezane ruke i građevinskoj inspekciji, koja redovno obilazi ugrožene objekte na gradskim trgovima i izdaje rešenja o njihovoj sanaciji, ali uzalud.
Kako se uglavnom radi o etažnoj svojini više vlasnika teško postižu dogovor o plaćanju popravki, kao što je slučaj sa kućom prvog mitrovačkog gradonačelnika Ćire Milekića na Žitnom trgu, koja decenijama nezaustavljivo propada.
Radi se o građevini s kraja 19.veka izgrađenoj u stilu neorenesanse bogato ukrašenoj dekorativnom ornamentikom.
Zbog opasnosti po prolaznike, otpadanja delova atike i balkona gradska građevinska inspekcija u više navrata davala je naloge za sanaciju, te ograđivala deo trotoara ispred objekta.
Kako je ovde reč o etažnoj svojini više vlasnika, kao i socijalnim stanovima u prizemlju, već nekoliko godina čeka se na imenovanje upravnika objekta, pošto su iz nadležne gradske uprave stigla uveravanja da će Grad Sremska Mitrovica preuzeti finansiranje obnove fasade.
PVC stolarija na Parohijskom domu
Parohijski dom na glavnom gradskom Trgu Ćire Milekića ponovo se našao u žiži medijske pažnje.
Zgradu s kraja 18.veka u kojoj su od početka stanovali sveštenici i vladike sremske poklonila je ’’na polzu svom narodu i crkvi’’ čuvena mitrovačka porodica Bajić, poznata po donatorstvu i pomoći sirotinji.
Međutim, na opšte zgrađanje Mitrovčana, Crkvena pravoslavna opština Sremske Mitrovice 2015.godine izdala je u desetogodišnji zakup zaštićeni objekat mitrovačkom ugostitelju, koji je otvorio restoran, devastirajući pritom unutrašnjost objekta, kao i fasadu postavljanjem PVC prozora.
No, opsežnom medijskom akcijom, uz bojkot Mitrovčana, restoran je ubrzo potom presrtao sa radom, a ugovor raskinut.
Na njegovom mestu otvorena je potom igraonica, poslastičarnica, da bi ovih dana ponovo otvorena igraonica, propraćena još jednom devastacijom-uklanjanjem postojeće drvene kapije na ulazu i njenim zamenivanjem PVC vratima.
Ugovor o zakupu ponovo je nedostupan javnosti.
-Vrata od PVC materijala predstavljaju samo privremeno rešenje, pošto su teška drvena vrata bila trula i predstavljala opasnost po prolaznike, kao i posetioce objekta. Vrata su skinuta i poslata na konzervaciju. Kada budu gotova, vratiće se na postojeće mesto, uverava Ljubiša Šulaja.
Autor; Vojvodina INFO, Narcisa Božić
