19 godina od martovskog pogroma na Kosovu i Metohiji

0
580

Srbi obeležavaju godišnjicu martovskog pogroma, tokom kojeg su albanski ekstremisti i pripadnici tzv. OVK sa Kosova i Metohije proterali više od 4.000 srpskog stanovništva, a njihova imovina, veliki broj verskih objekata je spaljen ili porušen, dok su mnogi ubijeni i nestali.


Danas je 17. mart. Dan pogroma u memoriju vaskolikog srpskog naroda upisan: pogrom Srba Kosova i Metohije.

Proteklo je, treba li podsetiti, osamnaest godina od dana kada su se albanski ekstremisti udružili da proteraju srpski živalj sa vekovnih ognjišta. Da završe nedovršeno, posle „mirovne“ invazije NATO na SR Jugoslaviju. Plan im je bio totalni genocid.

Povod za ovaj rušilački, isfabrikobani napad, bila je vest o utapanju trojice albanskih dečaka u Ibru, u selu Čabra koje pripada srpskoj opštini Zubin Potok. Za smrt dece, kao da su je pripremili, svetski mediji su ekspresno reagovali: krivi su Srbi. Adresirali su krivicu na pripadnike srpske nacionalnosti iz sela Zupče, iste opštine. I, krenula je hajka. Krenuli su napadi. Na Srbe južno od Ibra. Na svetinje. Na sve institucije koje su imale u predznaku srpsko. I sve to naočigled međunarodnih snaga Kfora.

Veri Stolić ubijeni su najmiliji, suprug Dobrivoje i sin Borivoje Stolić, čiju je smrt gledala na pragu kuće u selu Drajovce, u opštini Štrpce podno Šar-planine.

– Ubijeni su iz čistog mira. Na kućnom pragu. Ni krivi ni dužni. Nikom ništa nažao nisu učinili. Sa svima u dobru bili – priča nam.

– Sanjam ih. Svaki dan. A, kad mine mart, a bliži se sedamnaesti, ne sanjam ih. Vidim ih u kući. Pričam s njima. Koji nam je rođendan. Pamte li, ta naša, porodična okupljanja.


Prema procenama UNMIK-a, na 33 lokacije u pogromu, koji je počeo 17. marta i trajao dva dana učestvovalo je oko 60.000 Albanaca.

Čak 800 kuća je uništeno, a 35 srpskih crkava i manastira je oskrnavljeno, spaljeno, porušeno.

Tokom dva dana pogroma gorela je Bogorodica Ljeviška (pod zaštitom Uneskoa), Prizrenska Bogoslovija i Hram Svetog Đorđa, crkva Hrista Spasa i konak manastira Svetih Arhangela kod Prizrena, miniran je manastir Svetih Kozme i Damjana u Zočištu, manastir Devič.

Reč je o prethodno dobro isplaniranom simultanom etničkom napadu Albanaca tokom kojeg je proterano 4.012 Srba, ubijena je najmanje 21 osoba (deset Srba ubili su Albanci, a 11 Albanaca međunarodne snage bezbednosti), dok se dve vode kao nestale.

Povređeno je najmanje 950 ljudi, od kojih 150 Srba, kao i desetine pripadnika međunarodnih snaga koji su se sukobili s lokalnim Albancima štiteći Srbe i njihovu imovinu.

Porušeno je oko 935 srpskih kuća, oštećeno deset opštinskih zgrada (škole, bolnice, pošte…), kao i 100 verskih objekata od kojih spaljeno 35 , uključujući 18 spomenika kulture.

Procenjuje se da je u pogromu učestvovalo preko 60.000, a procesuirano je svega 400 osoba, od kojih su neki kažnjeni veoma blagim kaznama.